Sözlük

Açık küme: Sarmal gökadaların disklerinde yer alan, yüzlerce genç ve büyük kütleli yıldızladan                      oluşan gevşek yıldız topluluğu.

Andromeda: Zincirli prenses takımyıldızının latince adı. Aynı isim takımyıldız içindeki gökadamıza 
en yakın  gökadayada ismini vermiştir.

Asteroit (Küçük Gezegen): Güneş’in çevresinde dolanan küçük, kayalık gökcisimleri.

Astronomi: Gökcisimlerinin özelliklerini ve birbirleriyle ilişkilerini inceleyen bilim dalı.

Astronomi birimi: Güneş ile Dünya arasındaki uzaklık (Yaklaşık 150 milyon km)

Atmosfer: Bir gökcismini saran gaz katmanı.

Beyaz Cüce: Küçük kütleli bir yıldızın ölümünden artakalan, yaklaşık Dünya büyüklüğünde, 
sıcak ve parlak demir yıldız çekirdeği.

Bulutsu (nebula): Gaz ve tozdan oluşan, gökadaların içinde bulunan, silik bir ışık kümesi olarak 
gözlenen gökcisimleri.

Cüce gezegen: Bir yıldızın çevresinde dolanan, kütlesi küresel bir yapı oluşturacak kadar büyük, 
ama komşuluğunu temizleyememiş gökcismi.

Çift yıldız sistemi: Birbiri çevresinde dönen iki yıldızdan oluşan sistem.

Galaksi: On milyon ila bir milyar arasında yıldız ve bu yıldızların hammaddeleriyle 
artakalanlarını barındıran dev yıldız topulukları.

Galaksi Kümesi: Onlarca ya da yüzlerce galaksinin oluşturdukları topluluklar.

Galaksi Süperkümesi: Galaksi kümelerinin oluşturdukları topluluklar.

Gaz Devi: Katı bir çekirdeğin etrafını saran çok miktarda gazdan oluşmuş dev gezegenler. 
Ör: Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün.

Gezegen: Bir yıldızın çevresinde dolanan, kütlesi küresel bir yapı oluşturacak kadar büyük
 ve komşuluğunu temizlemiş gökcismi.

Gezegencik: Bir yıldız sisteminin oluşumu sırasında, birleşerek gezegenlere dönüşen 
küresel yapılı gökcisimleri.

Gezegenimsi bulutsu: Kırmızı bir dev yıldızın dış katmanlarını uzaya püskürtmesi sonucu oluşan, 
merkezdeki sıcak ve sıkı yıldız tarafından aydınlatılan gaz kabuk.

Gökada: bkz. Galaksi.

Güneş Rüzgârı: Güneş’ten dışarı salınan genelde elektrik yüklü parçacıklardan oluşan rüzgâr.

Işık Hızı: Işığın yayılma hızıdır. Saniyede yaklaşık 300.000 km.dir.

Işık Toplama Gücü: İnsan gözü ile teleskobun kuramsal olarak ışık toplama yeteneğinin
 karşılaştırılmasıdır.

Kara Cüce: Bir beyaz cücenin milyonlarca yıl içinde soğumasıyla oluşan gökcismi.

Kara delik: Çökerek, ışığın bile kurtulamayacağı kadar yoğunlaşmış maddenin bulunduğu
 bölge.

Karanlık madde: Varlığı, yaydığı ışınım yoluyla değil de dinamik yöntemlerle saptanabilen 
madde.

Kayasal Gezegen: Kayasal ve katı bir yüzeye sahip gezegenler.

Kırmızı Dev: Evriminin son aşamalarına doğru, aşırı genişlemiş ve yüzeyi biraz soğumuş 
dev yıldız.

Kozmik ışınlar: Güneş'te, nötron yıldızlarında, süpernova patlamaları sırasında ya da
 kara deliklerde üretilen ve Dünya'ya ışık hızına yakın hızlarla ulaşan elektrik yüklü atom parçacıkları.

Kozmoloji: Evreni bir bütün olarak inceleyen bilim dalı.

Kuazar ( Quasar, yıldızımsı cisim ): Gökada çekirdeklerindeki, optik ve morötesi ışınım yayan sıkı
 ışınım kaynakları. Optik fotoğraflarda yıldız gibi görünürler. Yıldızımsı cisim güçlü bir radyo 
kaynağı ise kuazar olarak adlandırılır.

Kuiper Kuşağı: Güneş sistemini oluşturan maddeden artakalan,

Kuyrukluyıldız: Kaya, toz ve katılaşmış gazdan oluşan ve Güneş’e yakınlaştığında ısınarak
 gaz ve tozdan kuyruğu oluşan gökcismi.

Küçük gezegen (Asteroit): Güneş’in çevresinde dolanan küçük, kayalık gökcisimleri.

Küresel kümeler: Gökadaların halelerinde bulunan, bir milyon ya da daha fazla sayıda 
yıldız barındıran, yoğun yıldız toplulukları.

Kütle: Bir nesnenin içerdiği madde miktarı.

Kütleçekimi: Kütlesi olan maddeler arasındaki çekim kuvveti.

Meteor: Bir meteoroid atmosfere girdiğinde gözlenen parlak ışıma.

Meteorit: Yeryüzüne düşen meteoroid.

Meteoroid: Uzaydaki küçük göktaşları

Neptün Ötesi Cisimler: Çoğunlukla kuyrukluyıldızlardan oluşan, aralarında
 Plüton ve Eris’in de bulunduğu gökcisimleri.

Oküler (göz merceği): Teleskopta oluşturulan görüntüler, farklı oranlarda gözmercekleri 
tarafındanbüyütülürler.

Oort Bulutu: Güneş Sistemi’nin küresel olarak saran, kuyrukluyıldızların zamanlarının büyük 
 bölümümü geçirdikleri bölge.

Pulsar: Hızla dönen, güçlü manyetik alana sahip nötron yıldızı yapısında olan ve atmalar
 halinde radyo dalgaları yayan kaynak.

Samanyolu: İçinde bulunduğumuz, yaklaşık 200 milyar yıldız içeren gökada.

Süpernova: Büyük kütleli yıldızların yakıtlarını tükettikten sonra aniden çökmesiyle oluşan 
çok güçlü patlama.

Termonükleer Füzyon: Yüksek sıcaklık ve basınç altında, atom çekirdeklerinin birleşmesi. Yıldızlara enerji veren çekirdek tepkimesi.

Tutulum: Dünya çevresinde dönerken, Güneş'in bir yıl içinde gökyüzünde izler gibi 
göründüğü büyük çember. 

Tutulum düzlemi, Dünya'nın yörünge düzlemidir.

Uydu: Bir gökcisminin çevresinde dolanan bir başka gökcismi ya da yapay cisim.

Yaşanabilir Bölge: Bir gezegen sisteminde yaşamın oluşabileceği koşulların ortaya 
çıkabileceği koşullara sahip olan bölge.

Yıldız: Çekirdeklerinde meydana gelen termonükleer tepkimeler sayesinde 
enerji yayan, büyük oranda gazdan oluşan gökcisimleri.

Yörünge: Gökcisimlerinin bir başka gökcismi etrafında dolanırken izledikleri yol.